ปอดแฟบ atelectasis คืออะไร ทำไมต้องระวังในผู้ป่วยติดเตียง

atelectasis คืออะไร 


atelectasis คือสภาวะที่เกิดจากการหดตัวหรือปิด กล้ามเนื้อหรือหลอดลมในปอด ซึ่งทำให้ลมไม่สามารถถ่ายเทได้ สาเหตุส่วนใหญ่เกิดจากการหยุดหายใจในระยะเวลานาน ๆ เช่น การผ่าตัดหรือการนอนในเตียงโดยนานเกินไป โดยสามารถแบ่งออกเป็นหลายชนิดได้ ได้แก่ dependent atelectasis, plate atelectasis, rul atelectasis, absorption atelectasis, resorption atelectasis, rll atelectasis และ lul atelectasis การรักษา atelectasis ขึ้นอยู่กับสาเหตุและระดับความรุนแรงของโรค ซึ่งสามารถรักษาได้โดยใช้วิธีการหลายวิธี เช่น การหายใจลึก ๆ การใช้เครื่องช่วยหายใจ การผ่าตัด หรือการใช้ยา นอกจากนี้ การป้องกัน atelectasis สามารถทำได้โดยการเคลื่อนไหวร่างกาย หลีกเลี่ยงการนอนหลับนาน ๆ และการดูแลสุขภาพปอดอย่างเหมาะสม

Atelectasis อาการเป็นแบบไหน

 
Atelectasis สามารถเกิดขึ้นได้ทั้งในเด็กและผู้ใหญ่ อาการของ atelectasis อาจไม่มีอาการแสดงออกมาในระยะแรก ๆ แต่เมื่อปอดหดตัวเป็นเวลานานแล้ว จะทำให้เกิดอาการหอบเหนื่อย หน้ามืด หายใจเข้ามีเสียงดัง ไข้ และบางกรณีอาจเกิดแผลขึ้นในปอดได้

Atelectasis รักษาได้ไหม ต้องดูแลอย่างไร


การรักษา atelectasis ขึ้นอยู่กับสาเหตุและความรุนแรงของอาการ สำหรับกรณีที่มีการสะสมเลือดหรือน้ำเหลืองในปอดจำเป็นต้องเจาะเพื่อดูแล สำหรับกรณีที่เกิดจากการห้ามเคลื่อนไหวหรือนอนหลับนาน ๆ จะต้องทำการเปลี่ยนท่านอนและกระตุ้นการหายใจเพื่อช่วยให้ปอดขยายตัว และสำหรับกรณีที่มีการอักเสบหรือติดเชื้อในปอด จะต้องใช้ยาต้านอักเสบหรือต้านเชื้อแบคทีเรีย

นอกจากนี้ การป้องกัน atelectasis สามารถทำได้โดยการเคลื่อนไหวหลังผ่าตัดหรือการนอนหลับนานๆ โดยจะต้องระมัดระวังในกรณีผู้ป่วยมีประวัติโรคปอดหอบเหนื่อยหรือโรคปอดอื่นๆ โดยควรปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์เพื่อลดความเสี่ยงในการเกิด atelectasis อีก

ความหมายของ atelectasis และประเภทต่างๆ


1. dependent atelectasis คือ
สภาวะที่เกิดจากการหดตัวของหลอดลมในปอด ซึ่งเกิดจากการยืนหรือนอนหลับเป็นเวลานานๆ ทำให้น้ำหนักของปอดทำให้หลอดลมที่ต่ำกว่าลำไส้เท้าถูกบีบอัดไป และส่งผลให้ลมไม่สามารถถ่ายเทได้

2. plate atelectasis คือ
การหดตัวของหลอดลมที่มีลักษณะแผ่นราบในปอด ทำให้เกิดการขยายตัวของปอดที่เหลืออยู่เพื่อชดเชยการหดตัวของหลอดลมแผ่นราบนั้น สาเหตุของ plate atelectasis อาจเกิดจากการอักเสบในหลอดลม การบีบขวางหลอดลม หรือการบีบตัวของปอดจากเนื้องอกหรือเหล็กหรือชิ้นส่วนอื่นที่อยู่ในปอด

3. rul atelectasis คือ
การหดตัวของหลอดลมในบริเวณ Upper lobe ของปอดทางขวา (Right Upper Lobe) สาเหตุของ RUL atelectasis อาจเกิดจากการอุดตันในหลอดลม การกดขับหรือปลดลมไม่สม่ำเสมอ การติดเชื้อหรือการอักเสบในหลอดลม หรืออาจเป็นผลจากภาวะปอดบวมหรือภาวะน้ำในปอด

4. absorption atelectasis คือ
การลดลงของปริมาณอากาศในหลอดลม ทำให้เกิดการสูญเสียปริมาณอากาศภายในปอด สาเหตุของ absorption atelectasis อาจเกิดจากการเจาะเข้าถึงหลอดลมในกระบวนการทางการแพทย์ การใช้ยากลุ่มทำให้หลอดลมบวมและติดกัน การทำหัตถการที่เกี่ยวข้องกับปอด หรืออาจเกิดจากสภาวะอื่นๆ เช่น การหมดประสิทธิภาพของกล้ามเนื้อหรือการลดความเครียดของปอด

5. resorption atelectasis คือ
การละลายอากาศในหลอดลม ทำให้เกิดการหดตัวของปอดและหลอดลม สาเหตุอาจเกิดจากการปลดลมไม่สม่ำเสมอหรือการติดเชื้อหรือการอักเสบในหลอดลม อาการสำคัญคืออาการหายใจเหนื่อยลงและหายใจไม่สะดวก อาการนี้มักเกิดขึ้นเมื่อต้องการใช้แรงบริหารปอดมากกว่าปกติ เช่น เมื่อต้องทำกิจกรรมที่มีการเคลื่อนไหวมาก หรือต้องเดินขึ้นลงบันไดเป็นต้น

6. rll atelectasis คือ
การหดตัวของหลอดลมที่ตั้งอยู่ในช่วงล่างของปอดฝั่งขวา (right lower lobe) ทำให้เกิดการขาดของอากาศในบริเวณนั้น ซึ่งสาเหตุของ rll atelectasis สามารถเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ เช่น การอักเสบในหลอดลมในช่วง rll, การติดเชื้อหรืออาการปอดอักเสบ, การบีบตัวของปอดจากเนื้องอกหรือเหล็กหรือชิ้นส่วนอื่นที่อยู่ในปอด เป็นต้น

7. lul atelectasis คือ
การหดตัวของหลอดลมที่ตั้งอยู่ในปอดฝั่งซ้ายบน (left upper lobe) ทำให้เกิดการขาดของอากาศในบริเวณนั้น สาเหตุของ lul atelectasis สามารถเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ เช่น การอักเสบในหลอดลมในช่วง lul, การติดเชื้อหรืออาการปอดอักเสบ, การบีบตัวของปอดจากเนื้องอกหรือเหล็กหรือชิ้นส่วนอื่นที่อยู่ในปอด เป็นต้น

8. denitrogenation absorption atelectasis คือ
การยุบตัวของปอดที่อาจเกิดขึ้นได้จากสาเหตุที่แตกต่างกัน Denitrogenation atelectasis เกิดขึ้นเมื่อความดันบางส่วนของไนโตรเจนในปอดลดลง โดยปกติแล้ว ไนโตรเจนในอากาศที่เราหายใจเข้าไปจะช่วยให้ถุงลมเปิดอยู่เสมอโดยให้แรงดันที่ต่อต้านแนวโน้มตามธรรมชาติของปอดที่จะยุบตัว อย่างไรก็ตาม เมื่อคนเราหายใจเอาก๊าซผสมที่มีไนโตรเจนเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลย เช่น ออกซิเจนบริสุทธิ์ ความดันบางส่วนของไนโตรเจนในปอดจะลดลง ซึ่งอาจทำให้ถุงลมยุบได้ 

9.  left lung atelectasis คือ
การยุบตัวของปอดด้านซ้ายบางส่วนหรือทั้งหมด Atelectasis เกิดขึ้นเมื่อถุงลมเล็ก ๆ ในปอดที่เรียกว่า alveoli ยุบตัวและเนื้อเยื่อปอดยุบลง ซึ่งอาจส่งผลให้การแลกเปลี่ยนออกซิเจนในปอดลดลง นำไปสู่อาการต่าง ๆ เช่น หายใจถี่ เจ็บหน้าอก ไอ และมีไข้ ภาวะปอดตีบตันด้านซ้ายอาจเกิดจากหลายปัจจัย ได้แก่ การอุดกั้นของทางเดินหายใจ การบีบตัวของปอดจากภายนอก การบาดเจ็บ การผ่าตัด หรือการไม่สามารถเคลื่อนไหวได้เป็นเวลานาน 

10.  lung atelectasis คือ
การยุบตัวของเนื้อเยื่อปอดบางส่วนหรือทั้งหมด สิ่งนี้เกิดขึ้นเมื่อถุงลมเล็ก ๆ ในปอดที่เรียกว่าถุงลมโป่งพองและเนื้อเยื่อปอดยุบลง เป็นผลให้ปอดไม่สามารถขยายตัวได้อย่างเหมาะสม ซึ่งอาจทำให้การแลกเปลี่ยนออกซิเจนในปอดลดลงและมีอาการต่าง ๆ เช่น หายใจถี่ เจ็บหน้าอก ไอ และมีไข้ Atelectasis อาจเกิดจากหลายปัจจัย รวมทั้งการอุดกั้นของทางเดินหายใจ การบีบตัวของปอดจากภายนอก การบาดเจ็บ การผ่าตัด หรือการไม่สามารถเคลื่อนไหวได้เป็นเวลานาน 

 
การรักษาภาวะ atelectasis อย่างทันท่วงทีเป็นสิ่งสำคัญในการป้องกันภาวะแทรกซ้อนเพิ่มเติม เช่น โรคปอดบวมหรือการหายใจล้มเหลว ดังนั้นเพื่อให้การดูแลผู้ป่วยหรือการดูแลผู้สูงอายุไม่ให้เกิดภาวะดังกล่าวนี้ หรือเกิดแล้วมีสถานที่ที่ดีสามารถให้การดูแลได้อย่างเหมาะสม