บอกต่อคู่มือดูแลผู้ป่วยใส่สายสวนปัสสาวะฉบับรวบรัด ทำได้ไม่ยาก

การใส่สายสวนปัสสาวะ คือ อะไร 

เป็นการใส่สายสวนปัสสาวะเข้าไปในกระเพาะปัสสาวะ เพื่อให้มีการระบายน้ำปัสสาวะอย่างต่อเนื่อง ใช้สำหรับผู้ป่วยที่ไม่สามารถช่วยเหลือตนเองได้ หรือผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดมาต้องพักฟื้น หรือผู้ป่วยที่กลั้นปัสสาวะเองไม่ได้ ซึ่งส่วนใหญ่จะพบเจอในผู้ป่วยที่ผิดปกติของท่อทางเดินปัสสาวะ

 
ทำไมต้องใส่สายสวนปัสสาวะ

ข้อวินิจฉัยใส่สายสวนปัสสาวะพบว่าปัจจุบันมีผู้ป่วยที่มีปัญหาการขับถ่ายปัสสาวะ ซึ่งส่วนมากจะพบในผู้ป่วยสูงอายุ หรือผู้ป่วยที่ปัสสาวะบ่อยจนเกินไป หรือบางคนถึงกับปัสสาวะออกมาโดยไม่รู้ตัว การใส่สายสวนปัสสาวะจึงมีประโยชน์แก่ผู้ป่วยจำพวกนี้ เพราะจะทำให้กระเพาะปัสสาวะกลับมาสู่สภาวะปกติได้ โดยการใส่สายสวนปัสสาวะแบ่งออกเป็น 2 ประเภทได้แก่ การสวนปัสสาวะชนิดเป็นครั้งคราว หรือที่เราเรียกว่า intermittent catheter คือการที่นำสายสวนปัสสาวะไปใช้กับผู้ป่วยที่ไม่สามารถปัสสาวะเองได้ หรือใช้ตรวจสอบเชื้อและตรวจวัดปริมาณของปัสสาวะที่ค้างในกระเพาะปัสสาวะ และอย่างที่สองเป็นการสวนปัสสาวะชนิดคาสายปัสสาวะ ซึ่งแต่ละแบบก็จะใช้กับผู้ป่วยแต่ละประเภทแตกต่างกันไป

 
ขั้นตอนใส่สายสวนปัสสาวะอย่างถูกวิธีป้องกันการติดเชื้อ

1.การเตรียมตัวและเตรียมอุปกรณ์ใส่สายสวนปัสสาวะ
เตรียมความพร้อมโดยการล้างมือให้สะอาดจากนั้นตรวจเช็กสภาพของชุดสวนปัสสาวะโดยแกะใช้ในบริเวณพื้นที่แห้งและปลอดเชื้อ ซึ่งอุปกรณ์ที่ต้องใช้ควรมีได้แก่ สายสวนปัสสาวะ สำลีสะอาด น้ำยาฆ่าเชื้อโรค

2.ท่าสวนปัสสาวะ
สำหรับผู้หญิงให้นั่งยอง ๆ และแยกขาออกทั้งสองข้างและใช้มือคลำและให้ยึดสายสวนปัสสาวะไว้ที่หน้าขาหรือจะยึดไว้ตรงโคนขาด้านในก็ได้เหมือนกัน ส่วนผู้ชายจะนั่งหรือยืนก็ได้โดยที่ให้ยึดสายสวนปัสสาวะไว้บริเวณท้องน้อยหรือโคนขาด้านนอกและถ้าหากเป็นผู้ป่วยติดเตียงควรจัดให้ผู้หญิงให้นอนหงายชันเข่า และผู้ชายควรจัดให้อยู่ในท่านอนหงาย 

3.หลักการใส่สายสวนปัสสาวะ
วิธีใส่สายสวนปัสสาวะหากเป็นผู้ป่วยหญิง ให้ใช้นิ้วหัวแม่มือและนิ้วชี้ควานจนเห็นรูเปิดท่อปัสสาวะ แล้วสอดสายสวนปัสสาวะเข้าท่อปัสสาวะด้วยอย่างช้า ๆ และควรใส่เข้าไปลึกประมาณ 2-3 นิ้ว รอจนกว่าจะมีปัสสาวะไหลออกและรอจนปัสสาวะหยุดไหล หากเป็นผู้ป่วยชายให้ใช้สารหล่อลื่นเพื่อลดอาการบาดเจ็บและค่อย ๆ จับสายสวนปัสสาวะสอดเข้าท่อปัสสาวะจนสุดสายสวน

 
ข้อควรระวังในการดูแลผู้ป่วยใส่สายสวนปัสสาวะ 

1. ทำความสะอาดมือทุกครั้ง
เพื่อลดอาการติดเชื้อที่มาจากการใส่สายสวนปัสสาวะติดเชื้อ ดังนั้นการล้างมือให้สะอาดทุกครั้งมีความจำเป็นอย่างมาก หากต้องการหาผลิตภัณฑ์ดูแลผู้ป่วยลองใช้ตัวที่สามารถถนอมและบำรุงผิวได้ในตัวเดียวกัน เพื่อที่จะช่วยลดเวลาการทำความสะอาดและไม่ต้องเสียเวลาหลายขั้นตอน

2. เปลี่ยนจุดติดสายสวนปัสสาวะทุกวัน
เพื่อสุขอนามัยของผู้ป่วย เพราะหากเราไม่ดูแลก็จะทำเชื้อโรคเข้าไปในกระเพาะปัสสาวะให้ติดเชื้อได้ง่าย

3. ยึดสายสวนปัสสาวะด้วยปลาสเตอร์
เพื่อช่วยไม่ให้สายสวนปัสสาวะแกว่งไปมาป้องกันการระคายเคืองของท่อทางเดินปัสสาวะและไม่ให้อักเสบได้

4. หมั่นตรวจเช็กสายสวนปัสสาวะ
ควรดูแลสายสวนปัสสาวะให้เป็นอย่างดี ทำความสะอาดอยู่บ่อยครั้ง เพื่อไม่ให้ผู้ป่วยรู้สึกแสบขัด หากต้องดูแลผู้ป่วยติดเตียง


คำถามที่พบบ่อย (FAQ)


ใส่สายสวนปัสสาวะอาบน้ำได้ไหม
สามารถให้ผู้ป่วยอาบน้ำได้ โดยไม่ต้องกังวลว่าสายสวนปัสสาวะจะหลุด เพราะควรทำความสะอาดผิวหนังบริเวณที่ใส่สายสวนปัสสาวะเป็นประจำทุกวัน เพื่อความสะอาดไม่ติดเชื้อง่าย และควรเปลี่ยนสายสวนปัสสาวะทุก ๆ สองสัปดาห์ หากผู้ป่วยหลังผ่าตัดต้องการที่จะกายภาพบำบัดก็สามารถให้ศูนย์ดูแลผู้สูงอายุ เอเชียเนอร์สซิ่งโฮม ดูแลได้ตลอดเวลา
ใส่สายสวนปัสสาวะแล้วปวดฉี่ เป็นเพราะอะไร
อาการปวดปัสสาวะเวลาที่ใส่สายสวนปัสสาวะแล้วนั้นเกิดขึ้นได้ทุกเมื่อ โดยส่วนใหญ่แล้วจะเกิดภายหลังจากที่ใส่สายสวนปัสสาวะ เพราะเกิดการกระตุ้นทำให้มีอาการหน่วง ๆ คล้ายอาการของคนที่ปวดปัสสาวะตลอดเวลา ดังนั้นจึงไม่ต้องกังวลแต่อย่างใด
ใส่สายสวนปัสสาวะมีเลือดออก ทำอย่างไร
การใส่สายสวนปัสสาวะอาจจะเป็นสาเหตุหลักทำให้เกิดการติดเชื้อในกระแสเลือดได้ ดังนั้นควรรักษาความสะอาด หากใส่ผิดพลาดหรือใส่สายสวนปัสสาวะแล้วเลือดออกควรสวนเพื่อชำระล้างเลือดออกมาให้หมดและควรสวนด้วยน้ำเกลือจนกว่าเลือดจะไหลออกจนหมด
หากดูแลผู้ป่วยที่ใส่สายสวนปัสสาวะให้ถูกต้องตามหลักและวิธีที่เราแนะนำก็จะไม่ทำให้ผู้ป่วยมีภาวะแทรกซ้อนอื่น ๆ ตามมาได้ และควรให้ผู้ป่วยดื่มน้ำเยอะ ๆ หรือประมาณ 8 แก้วต่อวันเว้นแต่แพทย์สั่งเฉพาะผู้ป่วยบางรายที่ไม่ควรดื่มน้ำในปริมาณมาก